Với tác động của COVID-19, các hình thức thanh toán không tiếp xúc (contactless methods) đang ngày một thịnh hành trong cuộc sống, và trong đó ngành công nghiệp giao hàng đang thu hút được sự chú ý. Chúng ta có thể thấy các ứng dụng di động không còn là công cụ đơn thuần để đặt đồ ăn mà đã mở rộng phạm vi dịch vụ tới nhiều loại mặt hàng đa dạng trong cuộc sống và phát triển thành những nền tảng cung cấp dịch vụ giao hàng. Trong khi các nền tảng này đang nhanh chóng mở rộng thì bài toán về lao động và tình trạng độc quyền vẫn còn là một thách thức.

Vào năm 2018, khối lượng giao dịch mua sắm trực tuyến của Hàn Quốc lần đầu tiên vượt ngưỡng 100 nghìn tỷ won, đạt mức 114 nghìn tỷ won. Năm đó giao dịch giao hàng đồ ăn chỉ chiếm 4,6% tổng số. Tuy nhiên, theo thống kê về xu hướng mua sắm gần đây thì trong nửa đầu năm nay, các giao dịch cho thức ăn trực tuyến đã vượt quá một nghìn tỷ won mỗi tháng. Có thể lấy ví dụ, riêng vào tháng tư, giao dịch đồ ăn đã tăng 83,7% so với cùng kì năm ngoái, chiếm thị phần thứ ba ở mức 10,5%, sau hàng tạp hoá và đồ uống ở mức 12,7% và thiết bị gia dụng , điện tử viễn thông ở mức 11,5%.

Tất nhiên, xu hướng tăng trưởng này chịu ảnh hưởng từ dịch COVID-19 rất nhiều. Điều này là do giãn cách xã hội, trong khi việc ăn ngoài giảm mạnh thì dịch vụ giao hàng tại nhà lại tăng cao. Theo khảo sát do công ty nghiên cứu dữ liệu di động thực hiện, khoảng 70% người tiêu dùng ở độ tuổi 40 tới 50 ngại ra ngoài do sự lây lan của COVID-19 đã sử dụng dịch vụ giao đồ. Việc du nhập của tầng lớp tiêu dùng vốn trước đây không hề ưa thích loại hình này là một sự thay đổi đáng chú ý. Các số liệu trong ngành cho thấy rằng, khi được trải nghiệm sự tiện lợi của các ứng dụng giao hàng trên thiết bị di động, người tiêu dùng có thể sẽ tiếp tục mua sắm trực tuyến sau khi đại dịch kết thúc - không chỉ đối với thực phẩm mà còn đối với các sản phẩm khác.

Khi nhu cầu đối với dịch vụ giao hàng không tiếp xúc tăng đột biến trong bối cảnh bùng phát COVID-19, trung tâm phân phối của một công ty chuyển phát ở Seoul luôn đông đúc với các bưu kiện và nhân viên phân loại chúng theo điểm đến. Khối lượng công việc quá mức và điều kiện lao động của những người trong ngành dịch vụ chuyển phát đã nổi lên như một vấn đề xã hội mới. © Yonhap News Agency

Mở rộng sản phẩm dịch vụ
Các nền tảng phân phối dựa trên ứng dụng dành cho thiết bị di động đã và đang thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường nội địa kể từ trước cuộc khủng hoảng sức khỏe hiện nay. Khi Apple giới thiệu iPhone vào năm 2007, các nền tảng giao hàng đã tìm thấy cơ hội của họ trong môi trường di động và bắt đầu phát triển nhanh chóng. Phương pháp đặt hàng truyền thống là xem tờ rơi quảng cáo và đặt hàng qua điện thoại nhanh chóng chuyển sang cấu trúc đặt hàng thông qua thiết bị di động. Các nền tảng giao hàng đã tạo ra một mô hình lợi nhuận bằng cách bán quảng cáo cho các chủ cửa hàng để giới thiệu nhà hàng, hoặc bằng cách nhận phí môi giới cho mỗi đơn đặt hàng.

Một cuộc khảo sát của Hiệp hội Công nghiệp Dịch vụ Thực phẩm Hàn Quốc vào tháng 3 năm 2019 chỉ ra rằng 62,2% tổng số đơn đặt hàng giao đồ ăn là qua ứng dụng và chỉ 37,5% đơn đặt hàng qua điện thoại. Kết quả một cuộc khảo sát người tiêu dùng cũng cho thấy kết quả tương tự. Theo kết quả do Open Survey thực hiện trên 1.500 nam giới và phụ nữ từ 20 đến 59 tuổi trên toàn quốc trong nửa đầu năm nay, khoảng 60% sử dụng dịch vụ giao đồ ăn thông qua các trang web giao hàng chuyên dụng và ứng dụng trên điện thoại thông minh.

*XEM TOÀN VĂN TẠI ĐÂY*

Xe đạp giao hàng cho Vroong Friends đang ở chế độ chờ gần ga tàu điện ngầm. Bất kì ai đăng kí làm tài xế bán thời gian trên nền tảng đều có thể sử dụng xe đạp để giao hàng. Các nhà cung cấp dịch vụ giao hàng gặp khó khăn trong việc giải quyết lượng đơn hàng với đội ngũ nhân viên toàn thời gian đã bắt đầu tuyển dụng nhân viên bán thời gian. © Um Ji-yong

Độc quyền và cạnh tranh
Trong suốt thời gian vừa qua, thị trường giao hàng Hàn Quốc đang có cấu trúc độc quyền. Một bên là Woowa Brothers, công ty nội địa ra mắt Baemin vào tháng 6 năm 2010, và một bên còn lại là Delivery Hero Korea, tập đoàn đa quốc gia có trụ sở tại Đức khởi nghiệp với Yogiyo rồi tới Baetaltong. Yogiyo bắt đầu hoạt động vào năm 2012, một năm sau khi thành lập. Delivery Hero Korea tăng mạnh thị phần của mình năm 2014 bằng cách mua lại Baetaltong, ứng dụng giao hàng ra mắt đầu tiên tại Hàn Quốc vào tháng 4 năm 2010.

*XEM TOÀN VĂN TẠI ĐÂY*

1. Các ứng dụng giao đồ ăn phổ biến (từ trái qua): Baedal Minjok, Yogiyo và Baedaltong. Số liệu từ nền tảng dữ liệu lớn di động IGAWorks cho thấy số lượng người dùng hệ điều hành Android cao nhất đối với Baedal Minchok (9.701.158), tiếp theo là Yogiyo (4.926.269), Coupang Eats (391.244) và Baedaltong (272.139). Baedaltong đã liên tục đứng thứ ba kể từ khi ra mắt vào năm 2020 nhưng đã bị Coupang Eats vượt qua nửa đầu năm 2020.

Nhà cung cấp dịch vụ giao hàng
Cùng với sự tăng trưởng ấn tượng của các nền tảng giao hàng, một hiện tượng đáng chú ý khác trong ngành công nghiệp giao hàng trong nước là sự xuất hiện của các nhà cung cấp dịch vụ giao hàng. Các nền tảng giao hàng ở thế hệ đầu tiên chỉ đóng vai trò trung gian giữa cửa hàng và người tiêu dùng chứ không trực tiếp vận hành mạng lưới phân phối. Do đó trên thực tế việc vận chuyển là một vấn đề nan giải mà mỗi cửa hàng phải giải quyết. Chủ cửa hàng có thể trực tiếp đi giao hoặc thuê một nhân viên bán thời gian. Tuy nhiên vì các đơn đặt hàng chủ yếu tập trung vào giờ ăn trưa, ăn tối hoặc đêm khuya nên các nhà hàng có nhân viên giao hàng riêng phải tìm cách tận dụng tối đa những nhân viên này trong thời gian rảnh rỗi, chẳng hạn như giao họ đi phát tờ rơi để quảng cáo thêm cho cửa hàng.

*XEM TOÀN VĂN TẠI ĐÂY*

Lao động qua nền tảng trung gian
Sự xuất hiện của các nền tảng phân phối thế hệ thứ hai đã làm dấy lên những lo ngại của xã hội về “lao động qua trung gian nền tảng”. Hệ thống này không chỉ thu hút sự tham gia của những tài xế chuyên nghiệp toàn thời gian mà còn cả tài xế bán thời gian. Các dịch vụ như Barogo Flex của Barogo, Vroong Friends của Mesh Korea, Baemin Connect của Woowa Brothers là ví dụ điển hình. Ngay từ đầu, Coupang Eats của Coupang đã đảm bảo nguồn nhân lực bằng cách hợp tác với cả những tài xế bán thời gian vì nếu chỉ với những tài xế giao hàng đã đăng kí với bên cung cấp dịch vụ giao hàng thì không thể xử lý nhiều đơn đặt hàng dồn dập, dẫn tới việc bị khách phàn nàn vì chậm trễ.

*XEM TOÀN VĂN TẠI ĐÂY*